Voor heel veel mensen is voelen en weten wat ze zelf nodig hebben heel lastig. En als ze het dan weten, dan is het nog steeds lastig om ook steeds de juiste keuzes voor zichzelf te maken. Omdat ze het gevoel hebben dat er zo veel moet. Maar hoe stel je goede grenzen?
Voor mensen met (kenmerken van) autisme, is dit alles nog veel moeilijker. Het omgaan met alle prikkels op een dag, het proberen te houden van controle en overzicht en bijvoorbeeld een goede medewerker zijn, kost heel veel energie.
Na al je besprekingen, telefoontjes en nieuwe projecten op het werk, kom je moe thuis na een werkdag. En dan wil je partner, kind of vriendin nog iets leuks met je gaan doen of een belangrijk onderwerp met je bespreken.
En jij wilt dit natuurlijk ook, maar soms heb je gewoonweg geen energie om na de dag nog allerlei dingen te ondernemen en wil je eigenlijk alleen maar rust. En als je dan eindelijk in bed ligt, kun je misschien juist wel weer niet slapen, omdat je alles van die dag nog eens aan het overdenken bent.
Het is nodig om grenzen te stellen als je:
Om vermoeidheid en stress zo veel mogelijk te voorkomen, is het nodig dat je je eigen grenzen kent en dat je ze ook kunt stellen. Met andere woorden, dat je weet waar je gevoelig voor bent en wat voor situaties voor vermoeidheid of stress bij jou kunnen zorgen.
En wat je dan kunt doen om die vermoeidheid en/of stress te voorkomen of te verminderen.
Belangrijk is om te weten wat bij jou signalen zijn die aangeven dat het te veel is, dat je grens bereikt is. Denk hierbij aan hoofdpijn, pijn en nek of schouders, sneller ademen, warm hoofd. Misschien merk jij iets anders bij jezelf op als je moe bent of stress hebt.
Het is belangrijk deze signalen te herkennen. Als je de signalen herkent, merk je dat je stress hebt en kun je kijken wat je kunt doen om de stress te verminderen. Zodat het niet nog erger wordt.
Aaron vindt het bijvoorbeeld erg lastig om op tijd te merken dat hij stress heeft. Als we het er samen over hebben, kan hij goed benoemen wat hij voelt en waardoor de stress veroorzaakt wordt. Hij komt redelijk snel tot de conclusie dat dit komt doordat hij sinds kort op een andere werkplek zit.
Als we daarna bespreken dat hij kan overleggen met zijn leidinggevende of hij op een andere plek kan zitten, omdat hij op deze plek veel prikkels ervaart, vindt hij dit lastig. Hij wil het niet bespreken met zijn leidinggevende, want zijn collega’s zijn juist zo blij met hun nieuwe plekken. Hij wil hen niet vragen te ruilen van werkplek.
Hieronder vind je uitleg over goede manieren om ‘nee’ te zeggen. Probeer in verschillende situaties uit welke manier goed bij jou past en welke je in die situatie toe kunt passen.
Vaak wordt je overvallen door een vraag en ben je geneigd om snel ‘ja’ te zeggen. Door in plaats van ‘ja’ te zeggen kun je melden dat je er later op terug komt. Je geeft jezelf daarmee ruimte en tijd om over het verzoek na te denken.
Op die manier lukt het vaak makkelijk om het antwoord te geven dat je echt wilt geven in plaats maar aan de verwachting van de ander te voldoen.
Voorbeeld : Je leidinggevende vraagt of je vanavond kunt overwerken. Wanneer je dan reageert met ‘ik kom er later op terug’, kun je nog even in je agenda kijken of je kunt en wilt overwerken. Je creëert dan bedenktijd.
Als iemand je iets vraagt waar je nu geen zin in hebt, je te moe voor bent, je geen tijd voor hebt, kun je zeggen ‘niet op dit moment’. Je wijst dan niet het verzoek meteen af, maar je geeft aan dat dit geen goed moment is.
Eventueel kun je dan direct een ander moment kiezen waarop het wel kan, of je geeft jezelf nog tijd door ‘ik kom er later op terug’ te gebruiken.
Voorbeeld : Een collega vraagt of je vanavond wat mee gaat drinken. Het is een fijne collega en het is leuk om met haar/hem wat te gaan drinken. Maar je bent ook heel moe en gaat het liefste vroeg naar bed. Je kunt dan zeggen ‘vanavond gaat me niet lukken. Zullen we volgende week doen?’
Door naast de ‘ja’ die je nu gebruikt er ‘en’ aan toe te voegen, kun je voorwaarden aan je ‘ja’ stellen.
Voorbeeld : ‘ja, ik kan er een nieuwe taak bij nemen en dan kijk ik even welke bestaande taak ik aan iemand anders over kan dragen.’
Wanneer je een vraag krijgt en het je lukt om daar ‘nee’ op te antwoorden, dan kan het zijn dat die ander je toch probeert over te halen om een ‘ja’ te zeggen. Wat op zo’n moment goed kan werken, is het blijven herhalen van jouw antwoord waarmee je ‘nee’ zegt.
Voorbeeld :
Vraag : ga je mee naar het bedrijfsuitje?
Jouw antwoord : op vrijdagavond plan ik niets
Vraag : ah, ga toch mee, dat is toch gezellig
Jouw antwoord : op vrijdagavond plan ik niets
Vraag : maar iedereen gaan mee, dan ben je de enige die niet mee gaat
Jouw antwoord : op vrijdagavond plan ik niets
Vraag : kun je dan niet even mee?
Jouw antwoord : op vrijdagavond plan ik niets
Door ‘nee’ te zeggen kom je voor jezelf op en ben je duidelijk. Het heeft niets te maken met of je die ander aardig vind of niet.
Wat veel mensen doen bij het zeggen van ‘nee’, is uitleggen waarom ze ‘nee’ zeggen. En hoe meer uitleg je geeft, hoe ongeloofwaardiger het wordt. Houd het bij je ‘nee’, zeg het op een resolute en vriendelijke toon en leg niet alles uit. Dat is nergens voor nodig.
Lees de bovenstaande manieren om ‘nee’ te zeggen, en dus je grens aan te geven, nog eens goed door. Welke spreekt jou in een bepaalde situatie het meeste aan? Ga die manier eens uitproberen en oefenen.
Als je niet gewend bent om voor jezelf op te komen en ja altijd maar doet wat anderen verwachten, dan is het best lastig om nu ineens voor jezelf op te komen.
Gun jezelf de ruimte en de tijd om te oefenen. Door te oefenen in het ‘nee’ zeggen wordt het steeds makkelijker en kun je het steeds beter toepassen.
Herken jij jezelf dat je grenzen aangeven, en dus ‘nee’ zeggen als je iets niet wilt doen, lastig vindt? En wil je leren hoe je je eigen grenzen ontdekt, want daar begint het mee, met inzicht. Zodat je ze leert goed te benoemen, waardoor je je niet steeds weer aanpast aan anderen?
Gun jezelf dan een vrijblijvende afspraak voor een gratis ont-stress sessie. We houden de sessie in mijn praktijk in Best of online. De sessie duurt ongeveer een half uur en we bespreken waar jij tegenaan loopt in je werk en hoe ik je daarbij kan helpen.
Meld je nu hier aan voor jouw gratis ont-stress sessie.
Wist je trouwens dat werkgevers vaak een potje hebben voor medewerkers dat gebruikt kan worden voor persoonlijke coaching en trajecten zoals Rust en balans op je werk?
Wil jij ook leren om je je tijd en energie zo te verdelen, zodat jij de voor jou juiste dingen kunt doen? Zodat je niet meer steeds doet wat anderen van je willen of verwachten? Maar zodat je de dingen kunt doen die jij belangrijk vindt? Zodat je ook van die vermoeidheid af komt?
Meld je nu hier aan voor jouw gratis ont-stress sessie.
